Dlaczego jakość i równy dostęp są ważne?
Znaczenie równego dostępu
Wysokiej jakości kształcenie i szkolenie sprzyjające włączeniu społecznemu oraz promowanie europejskiego wymiaru nauczania opartego na wspólnych wartościach mają zasadnicze znaczenie dla tworzenia i utrzymania spójnego społeczeństwa europejskiego pracującego na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego.
W całej Europie indywidualne doświadczenia edukacyjne zależą jednak od statusu społecznego. Uczniowie ze środowisk defaworyzowanych osiągają nieproporcjonalnie słabsze wyniki. Osoby mieszkające na obszarach wiejskich często pozostają w tyle.
Seksizm i molestowanie seksualne nadal utrudniają zdobywanie doświadczeń edukacyjnych, w szczególności kobietom i dziewczętom. Utrzymuje się również zróżnicowanie sytuacji kobiet i mężczyzn w dziedzinach studiów takich jak inżynieria, produkcja i budownictwo – gdzie wśród studentów jest tylko 26 proc. kobiet – oraz w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), które studiuje zaledwie 18 proc. kobiet (Międzynarodowe Badanie Kompetencji Komputerowych i Informacyjnych, 2018).
Musimy działać na rzecz zwalczania nierówności od wczesnych lat życia oraz uniezależnienia poziomu wykształcenia i osiągnięć od statusu społecznego, gospodarczego i kulturowego, pochodzenia etnicznego i rasowego.
Znaczenie jakości
Wysokiej jakości kształcenie i szkolenie wyposażą obywateli w wiedzę, umiejętności i postawy, których potrzebują, aby się rozwijać, a także aby zapewnić odporność gospodarczą i dobrobyt społeczny Europy. Dotyczy to również konieczności opanowania kompetencji kluczowych, w tym umiejętności podstawowych i kompetencji cyfrowych.
Potrzeba zapewnienia skutecznego równego dostępu do wysokiej jakości edukacji stała się coraz bardziej wyraźna wraz z wybuchem pandemii COVID-19.
Należy podjąć dalsze wysiłki w celu poprawy średniego unijnego wskaźnika osiągnięć 15-latków w zakresie umiejętności podstawowych. W 2018 r. odsetek uczniów, którzy nie rozwiązali podstawowych zadań z zakresu matematyki, nauk przyrodniczych i czytania, wyniósł 22,5 proc. w przypadku czytania, 22,9 proc. – matematyki i 22,3 proc. – nauk przyrodniczych (PISA 2018, OECD).
Zmiana ta będzie możliwa dzięki wysoko wykwalifikowanym nauczycielom i reformom politycznym. Poprawa efektów uczenia się, zapewnienie osobom uczącym się tego, czego potrzebują, aby odnieść sukces, oraz zapewnienie wysokiej jakości nauczania wymagają skutecznych, wydajnych i zrównoważonych inwestycji w kształcenie i szkolenie.
Jakie działania podejmuje UE?
Komisja Europejska odpowiada na te wyzwania, wdrażając następujące działania:
- inicjatywa „Drogi do sukcesów w szkole”
- promowanie wielojęzyczności i wspólnych wartości
- zapewnienie jakościowych inwestycji w kształcenie i szkolenie
- wzmocnienie działań „Jean Monnet”
- opracowanie europejskiego podejścia do mikropoświadczeń
- uczynienie programów Erasmus+ i „Europejski Korpus Solidarności” bardziej sprzyjającymi włączeniu społecznemu
- promowanie mobilności młodych wolontariuszy w transgranicznych działaniach solidarnościowych
- wdrażanie europejskich ram jakości w odniesieniu do wysokiej jakości systemów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem
- wspieranie tworzenia centrów doskonałości zawodowej.
Ramy strategiczne europejskiego obszaru edukacji
Powołano grupę roboczą ds. równości i wartości w kształceniu i szkoleniu, aby przyczynić się do promowania równości i włączenia społecznego w europejskim obszarze edukacji. Grupa będzie zachęcać do wzajemnego uczenia się oraz wymiany informacji i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi, Komisją i zainteresowanymi stronami.
Grupa ekspertów ds. wysokiej jakości inwestycji w kształcenie i szkolenie wspiera ten proces, przeprowadzając szczegółową analizę naukową. Opracuje ona wytyczne, które pomogą państwom członkowskim zwiększyć efektywność wydatków, aby poprawić wyniki w zakresie kształcenia i włączenia społecznego.