Waarom zijn kwaliteit en kansengelijkheid belangrijk?
Het belang van kansengelijkheid
Hoogwaardige en inclusieve voorzieningen voor onderwijs en opleiding en de bevordering van een Europese dimensie in het onderwijzen van gemeenschappelijke waarden zijn van cruciaal belang om een coherente Europese samenleving die duurzame groei stimuleert, op te bouwen en in stand te houden.
In heel Europa hangen onderwijservaringen echter nauw samen met sociale patronen. Studenten uit kansarme milieus presteren onevenredig ondermaats. Mensen die in plattelandsgebieden wonen, blijven vaak achter.
Seksisme en seksuele intimidatie vormen nog een steeds een hindernis voor onderwijservaringen van met name vrouwen en meisjes. Er is ook een hardnekkige genderkloof op sommige studiegebieden, zoals technische wetenschappen en bouwkunde, met slechts 26 % vrouwelijke studenten, en informatie- en communicatietechnologie (ICT), met slechts 18 % vrouwelijke studenten (International Computer and Information Literacy Study, 2018).
We moeten maatregelen nemen om ongelijkheden vanaf jonge leeftijd aan te pakken en onderwijsniveau en -prestaties minder afhankelijk te maken van de sociale, economische en culturele situatie.
Het belang van kwaliteit
Onderwijs en opleiding van hoge kwaliteit voorzien de burgers van de kennis, vaardigheden en attitudes die zij nodig hebben om te kunnen gedijen en om de economische veerkracht en sociale welvaart van Europa te waarborgen. Dit omvat sleutelcompetenties, waaronder basisvaardigheden en digitale competenties.
Het belang van effectieve gelijke toegang tot hoogwaardig onderwijs is na de uitbraak van de COVID-19-pandemie steeds duidelijker geworden.
Er moeten verdere inspanningen worden geleverd om de gemiddelde prestaties van vijftienjarigen op het gebied van basisvaardigheden in de EU te verbeteren. In vergelijking met 2018 is het percentage ondermaatse prestaties op het gebied van wiskunde en lezen in 2022 sterk, en voor wetenschap, gematigder toegenomen. Dat geldt voor alle EU-landen. 30 % van de leerlingen in de EU haalt geen minimumvaardigheidsniveau op het gebied van wiskunde en ongeveer 25 % op het gebied van lezen en wetenschappen (PISA 2022, OESO).
Verandering is mogelijk met hooggekwalificeerde leerkrachten en beleidshervormingen. Om de leerresultaten te verbeteren, lerenden te geven wat zij nodig hebben om te slagen, en om te zorgen voor kwaliteitsvol onderwijs zijn doeltreffende, efficiënte en duurzame investeringen in onderwijs en opleiding noodzakelijk.
Wat doet de EU?
De Europese Commissie pakt deze kwesties aan door middel van de volgende acties:
- initiatief “Trajecten naar succes op school”
- bevorderen van meertaligheid en gemeenschappelijke waarden
- zorgen voor hoogwaardige investeringen in onderwijs en opleiding
- versterken van de Jean Monnet-acties
- ontwikkelen van een Europese aanpak van microcredentials
- de programma’s Erasmus+ en het Europees Solidariteitskorps inclusiever maken
- bevorderen van de mobiliteit van jonge vrijwilligers in grensoverschrijdende solidariteitsactiviteiten
- uitvoeren van het Europese kwaliteitskader voor voor- en vroegschoolse educatie en kinderopvang
- ondersteunen van de oprichting van kenniscentra voor beroepsopleiding
Strategisch kader van de Europese onderwijsruimte
Er is een werkgroep Gelijkheid en waarden in onderwijs en opleiding opgericht om bij te dragen tot de bevordering van gelijkheid en inclusie in de Europese onderwijsruimte.
Deze werkgroep moedigt wederzijds leren en de uitwisseling van informatie en beste praktijken tussen de lidstaten, de Commissie en belanghebbenden aan.
Van 2021 tot 2023 heeft de deskundigengroep inzake hoogwaardige investeringen in onderwijs en opleiding een diepgaande gegevensanalyse uitgevoerd.
Lees het eindverslag van de deskundigengroep
Het Leerlab over investeringen in kwaliteitsonderwijs en -opleiding werd opgericht om evaluatiepraktijken van het onderwijsbeleid in de EU te bevorderen. Het helpt beleidsmakers en beoordelaars om gegevens te verzamelen over wat echt werkt op het gebied van onderwijs en opleiding en manieren te vinden om in onderwijsbeleid te investeren.