Wat is ons doel?
Het doel is een echte Europese dimensie in het hoger onderwijs te ontwikkelen, die gebaseerd is op gedeelde waarden, met uitmuntendheid en inclusie als onderscheidende kenmerken van het Europese hoger onderwijs.
Europa beschikt over een gevarieerde en bloeiende hogeronderwijssector, die diep geworteld is in de Europese cultuur. Europa telt bijna 5.000 instellingen voor hoger onderwijs, 17,5 miljoen studenten tertiair onderwijs, 1,35 miljoen leerkrachten tertiair onderwijs en 1,17 miljoen onderzoekers.
Of het nu gaat om onderzoeksuniversiteiten, technologie-instituten, kunstacademies of instellingen voor hoger beroepsonderwijs en -opleiding — de verschillende soorten instellingen voor hoger onderwijs zijn allemaal karakteristiek voor onze Europese levenswijze.
Waarom is hoger onderwijs belangrijk?
Het hoger onderwijs heeft een unieke positie waar onderwijs, onderzoek en innovatie samenkomen, en staat ten dienste van de samenleving en de economie.
Het speelt een cruciale rol bij:
- de totstandbrenging van de Europese onderwijsruimte (EEA) en de Europese Onderzoeksruimte (ERA), in synergie met de Europese ruimte voor hoger onderwijs;
- het streven naar duurzame en veerkrachtige economieën en een groenere, inclusievere en digitalere samenleving;
- het afleveren van hooggekwalificeerde Europeanen met uitstekende arbeidsvooruitzichten en betrokken burgers die deelnemen aan het democratische leven — 80% van de pas afgestudeerden van het tertiair onderwijs in de EU vindt minder dan drie maanden na het afstuderen een baan.
Omdat Europa meer mensen met vaardigheden op het niveau van het hoger onderwijs nodig heeft, hebben de EU-lidstaten het streefdoel vastgesteld dat tegen 2030 ten minste 45% van de 25- tot 34-jarigen een kwalificatie van hoger onderwijs behaalt.
Wat doet de EU?
Een Europese strategie voor universiteiten
In de strategie wordt voorgesteld om de aandacht te richten op het verwezenlijken van vier belangrijke doelstellingen
De Europese dimensie van hoger onderwijs en onderzoek versterken
Een reeks vlaggenschipinitiatieven uitvoeren die de zichtbare uiting moeten worden van een Europese aanpak, met passende financiële steun, om universiteiten te helpen om bruggen te bouwen en transnationale samenwerking naar een hoger niveau te tillen.
Universiteiten ondersteunen als lichtbakens van onze Europese levenswijze
Universiteiten ondersteunen om kwaliteitsvolle en relevante toekomstbestendige vaardigheden af te leveren, diversiteit en inclusie te stimuleren en democratische praktijken, grondrechten en academische waarden te bevorderen en te beschermen.
Universiteiten in staat stellen verandering teweeg te brengen als aandrijvers van verandering in de dubbele groene en digitale transitie
Ondersteunen dat universiteiten volledig betrokken worden bij de ontwikkeling van de groene en de digitale transitie. De EU wil meer jongeren en mensen die een leven lang leren met digitale vaardigheden en vaardigheden voor de groene transitie uitrusten of groene technologische oplossingen ontwikkelen door middel van innovatie, en zij kan deze ambities alleen waarmaken als de hogeronderwijssector zijn volle gewicht in de schaal legt.
De rol van de universiteiten versterken als drijvende kracht van het leiderschap van Europa in de wereld
Via intensievere internationale samenwerking binnen en buiten Europa de universiteiten ondersteunen om zich meer naar buiten te richten en concurrerender te worden op het wereldtoneel. Dit zal op zijn beurt helpen om Europa niet alleen aantrekkelijker te maken als studiebestemming, maar ook als mondiale partner voor samenwerking op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie.
Vier vlaggenschipinitiatieven zullen de uitvoering van de strategie ondersteunen
- Het initiatief "Europese Universiteiten" uitbreiden naar 60 Europese Universiteiten, zodat tegen 2024 meer dan 500 universiteiten worden ondersteund in het kader van Erasmus+, met een indicatieve begroting van 1,1 miljard euro voor de periode 2021-2027. Doel is een gemeenschappelijke structurele, duurzame en systemische samenwerking op lange termijn op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie te ontwikkelen en te delen, waarbij Europese interuniversitaire campussen in het leven worden geroepen waar studenten, personeelsleden en onderzoekers uit heel Europa probleemloze mobiliteit kunnen genieten en samen nieuwe kennis kunnen creëren over de grenzen van landen en disciplines heen.
- Tegen midden 2024 werk maken van een wettelijk statuut voor allianties van instellingen voor hoger onderwijs.
- De mogelijkheden verkennen en de nodige stappen onderzoeken om tegen midden 2024 een gezamenlijk Europees diploma (een gezamenlijk diploma op basis van gemeenschappelijke Europese criteria) tot stand te brengen om de waarde van transnationale ervaringen te erkennen in de kwalificaties van hoger onderwijs die studenten verkrijgen en de bureaucratische rompslomp voor het aanbieden van gezamenlijke programma’s te beperken.
- Het initiatief met betrekking tot de Europese studentenkaart opschalen door een unieke Europese studentenidentificatiecode in te voeren voor alle mobiele studenten in 2022 en voor alle studenten aan universiteiten in Europa tegen midden 2024, om de mobiliteit op alle niveaus te vergemakkelijken.
De effectieve uitvoering van de strategie vereist samenhang in de beleidsprioriteiten en investeringen op EU-, nationaal, regionaal en institutioneel niveau en een nauwere samenwerking met en tussen lidstaten, instellingen voor hoger onderwijs en andere belanghebbenden.
Bekijk de Europese strategie voor universiteiten
Een voorstel voor een aanbeveling van de Raad over bruggen bouwen voor doeltreffende Europese samenwerking in het hoger onderwijs
Het voorstel voor een aanbeveling van de Raad inzake transnationale samenwerking moet een diepere, duurzamere transnationale samenwerking tussen instellingen voor hoger onderwijs mogelijk maken, om de huidige uitdagingen het hoofd te bieden en een doeltreffendere uitvoering van gezamenlijke onderwijsprogramma’s en -activiteiten te verzekeren, door capaciteit en middelen te bundelen of gezamenlijke diploma’s uit te reiken.
Uitdagingen die een naadloze samenwerking in de weg staan, hebben verschillende oorzaken en vereisen maatregelen op zowel nationaal als EU-niveau.
Het voorstel voor een aanbeveling is een eerste stap om oplossingen voor het gehele hoger onderwijs aan te reiken en moet de aanpassing van instellingen voor hoger onderwijs voor elk van de vier onderwijsmissies van onderwijs, onderzoek, innovatie en diensten aan de samenleving ondersteunen en een positieve bijdrage leveren aan de samenleving en de ecosystemen.
Het voorstel vormt een uitnodiging aan de lidstaten om meer samenhangende en verenigbare beleidsprioriteiten vast te stellen en passende omstandigheden te scheppen op het nationale niveau om een dergelijke nauwere en duurzame transnationale samenwerking mogelijk te maken, voor een meer doeltreffende uitvoering van gezamenlijke onderwijs- en onderzoeksactiviteiten, en van de instrumenten van de Europese ruimte voor hoger onderwijs (Bologna), en om investeringen toe te zeggen op EU-, nationaal, regionaal en institutioneel niveau.
De aanbeveling moet transnationale samenwerking naar een hoger niveau tillen wat de intensiteit en omvang ervan betreft en rechtstreeks ten goede komen aan de studenten, om hun vaardigheden en inzetbaarheid te verbeteren door hen vlotter toegang te bieden tot moderne en innovatieve transnationale campussen, mobiliteit in het buitenland en discipline-overschrijdend leren.
Verdere maatregelen
Daarnaast zal de Commissie ook met de lidstaten en de belanghebbenden blijven samenwerken aan de volgende maatregelen om de transformatie van het hoger onderwijs in de EU te bevorderen:
- werk maken van een automatische erkenning van universitaire diploma's
- de kwaliteitsborging verbeteren
- streven naar het volgen van afgestudeerden om de resultaten van het hoger onderwijs beter te kunnen vergelijken
- nieuwe curricula op het gebied van STEAM (wetenschap, technologie, engineering, de kunsten en wiskunde) en informatie- en communicatietechnologie (ICT) ontwikkelen
- onderzoek en innovatie stimuleren via het Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT)
- een Europees kader voor aantrekkelijke en duurzame loopbanen ontwikkelen
- een Europees kader voor diversiteit en inclusie ontwikkelen
- de steun voor groene en digitale vaardigheden versterken
Erasmus+-programma
Via de programma's Erasmus+ en Horizon 2020 steunt de EU internationale uitwisselingen voor studenten, academisch personeel en onderzoekers, evenals gestructureerde samenwerking tussen instellingen voor hoger onderwijs en openbare instanties in verschillende landen.
Lees meer over het Erasmus+-programma
Werkgroep hoger onderwijs
Binnen het strategisch kader voor de Europese Onderwijsruimte is voor de periode 2021-2025 een nieuwe werkgroep voor hoger onderwijs opgericht. De werkgroep zal synergieën bevorderen tussen het hoger onderwijs en belangrijke spelers op het gebied van onderzoek en innovatie in het kader van de Europese Onderwijsruimte en de Europese Onderzoeksruimte en zal daarbij de samenhang met de Europese ruimte voor hoger onderwijs waarborgen.
Lees meer over de Werkgroep hoger onderwijs