Studenci i uczniowie ze środowisk uchodźczych i migracyjnych często zmagają się z trudnościami w przystosowaniu się do nowych warunków nauki.

Doradztwo i wymiana dobrych praktyk mogą ułatwić osobom zajmującym się kształceniem i szkoleniem reagowanie na potrzeby uczących się w coraz bardziej zróżnicowanych i wielojęzycznych klasach.

Od 2016 r. Komisja Europejska wspiera państwa członkowskie UE w wysiłkach na rzecz integracji migrantów w systemach kształcenia i szkolenia – od wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem po szkolnictwo wyższe.

Co robi UE, aby wspierać integrację uchodźców i migrantów?

Obszary priorytetowe

W listopadzie 2020 r. Komisja przyjęła plan działania na rzecz integracji i włączenia społecznego na lata 2021–2027, w którym promuje się kompleksowe podejście obejmujące całe społeczeństwo, m.in. społeczności migrantów i społeczności lokalne, pracodawców, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, a także wszystkie szczeble administracji. Plan działania kładzie nacisk na zapewnienie ukierunkowanego wsparcia na wszystkich etapach integracji.

Chociaż za tworzenie i wdrażanie polityki społecznej odpowiadają przede wszystkim rządy krajowe, UE odgrywa zasadniczą rolę we wspieraniu państw członkowskich poprzez finansowanie, opracowywanie wytycznych oraz wspieranie odpowiednich partnerstw. Jednym z najważniejszych działań jest kształcenie i szkolenie sprzyjające włączeniu społecznemu – od wczesnego dzieciństwa po szkolnictwo wyższe, z naciskiem na szybsze uznawanie kwalifikacji i uczenie się języków, przy wsparciu z funduszy UE.

Działania w zakresie wzajemnego uczenia się

Aby wspierać integrację uchodźców i migrantów, Komisja ułatwia wymianę dobrych praktyk między państwami członkowskimi UE poprzez działania w zakresie wzajemnego uczenia się.

Działania te sprzyjają także tworzeniu sieci kontaktów między osobami odpowiedzialnymi za kształtowanie polityki, jak również pozwalają im skuteczniej radzić sobie z aktualnymi wyzwaniami i przygotowywać się na nowe.

W latach 2016–2018 w ramach działań w zakresie partnerskiego uczenia się omówiono następujące tematy:

• ocena znajomości języka i integracja małoletnich bez opieki poprzez edukację 
• przyjmowanie nowo przybyłych migrantów oraz ocena dotychczasowej nauki szkolnej
• uznawanie kwalifikacji uchodźców
• dialog międzykulturowy jako narzędzie w kontekście kształcenia w kontaktach z migrantami, uchodźcami i osobami ubiegającymi się o azyl
• różnorodność językowa i kulturowa
• polityka integracji migrantów – zasady, wyzwania i praktyki.

Komisja proponuje też ukierunkowane porady ekspertów poprzez wzajemne doradztwo w celu wspierania reform polityki w państwach członkowskich, na przykład w odniesieniu do integracji nowo przybyłych uczniów ze środowisk migracyjnych w szkołach.

Takie wydarzenia organizowane są na wniosek państwa członkowskiego i biorą w nich udział decydenci z innych administracji krajowych i niezależni eksperci, którzy spotykają się, aby podczas warsztatów znaleźć rozwiązania dla krajowych wyzwań.

Wsparcie w ramach programu Erasmus+

W ramach programu Erasmus+ Komisja finansuje projekty i inne działania na rzecz integracji migrantów we wszystkich sektorach kształcenia i szkolenia. 

Wsparcie online na rzecz integracji

Sieć SIRIUS ds. edukacji migrantów

Komisja Europejska współfinansuje sieć ds. kształcenia migrantów SIRIUS. Sieć wspiera edukację dzieci i młodzieży ze środowisk migracyjnych poprzez działania strategiczne na szczeblu krajowym i międzynarodowym. Sieć zrzesza migrantów i uchodźców, a także naukowców, decydentów oraz osoby zawodowo związane z edukacją migrantów. 

Platforma School Education Gateway

Finansowana w ramach programu Erasmus+ europejska platforma internetowa dla szkół School Education Gateway umożliwia wymianę informacji i materiałów (artykułów, konspektów lekcji itp.) oraz dostęp do usług (np. kursów internetowych) na tematy związane z integracją, różnorodnością kulturową i integracją nowo przybyłych uczniów ze środowisk migracyjnych.

Platforma eTwinning

Platforma eTwinning łączy szkoły w całej Europie za pomocą narzędzi informatycznych i oferuje kadrze kierowniczej i pracownikom szkół możliwość dzielenia się swoimi doświadczeniami i oferowania wzajemnej pomocy. 

Erasmus+: system wsparcia językowego online

Komisja zaoferowała ponad 100 tysiącom uchodźców i nowo przybyłych migrantów dostęp do Wsparcia Językowego Online. Inicjatywa ma im pomóc w integracji ze społeczeństwem w nowym kraju przez umożliwienie nauki miejscowego języka. 

Masowe otwarte kursy internetowe

Komisja zleciła również przeprowadzenie badania oceniającego adekwatność masowych otwartych kursów internetowych (MOOC) i bezpłatnych kursów online (FDL) w odniesieniu do integracji migrantów i uchodźców.

Katalog wybranych inicjatyw, podzielony na kategorie według rodzaju i celu, jest dostępny na stronie MOOCs4inclusion.

Inne rodzaje wsparcia z programu Erasmus+

Strategiczne partnerstwa mają na celu rozwój innowacyjnych praktyk edukacyjnych i promowanie współpracy międzynarodowej.

Program Erasmus+ wspiera także budowanie zdolności w zakresie szkolnictwa wyższego w krajach partnerskich, które są szczególnie dotknięte konsekwencjami migracji.