Ποιος είναι ο στόχος μας;
Ο στόχος είναι να αναπτυχθεί μια πραγματικά ευρωπαϊκή διάσταση στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που θα βασίζεται σε κοινές αξίες και όπου η αριστεία και η ένταξη θα αποτελούν διακριτικά χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η Ευρώπη μπορεί να χρησιμοποιήσει ως βάση τον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο οποίος χαρακτηρίζεται από πολυμορφία και βρίσκεται σε διαδικασία ανάπτυξης, έχοντας βαθιές ρίζες στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Η Ευρώπη φιλοξενεί περίπου 5.000 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 17,5 εκατομμύρια φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 1,35 εκατομμύρια διδακτικό προσωπικό τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και 1,17 εκατομμύρια ερευνητικό προσωπικό.
Τα διάφορα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης —ερευνητικά πανεπιστήμια, τεχνολογικά ιδρύματα, σχολές καλών τεχνών ή ιδρύματα τριτοβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης— αποτελούν όλα ανεξαιρέτως ειδοποιά γνωρίσματα του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας.
Γιατί είναι σημαντική η τριτοβάθμια εκπαίδευση;
Ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κατέχει μοναδική θέση στο σταυροδρόμι της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, παρέχοντας οφέλη στην κοινωνία και την οικονομία.
Διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο:
- στην επίτευξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης και του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, σε συνέργεια με τον Ευρωπαϊκό Χώρο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης,
- στη διαμόρφωση βιώσιμων και ανθεκτικών οικονομιών, καθώς και στη δημιουργία μιας πιο πράσινης, συμπεριληπτικής και ψηφιακής κοινωνίας,
- στην παροχή εξαιρετικών προοπτικών απασχόλησης σε Ευρωπαίους/-ες υψηλής ειδίκευσης, καθώς και σε ενεργούς πολίτες που συμμετέχουν στον δημοκρατικό βίο —80% των πρόσφατων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ΕΕ αποκτούν απασχόληση σε λιγότερο από 3 μήνες μετά την αποφοίτησή τους.
Δεδομένου ότι η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερα άτομα με δεξιότητες υψηλού επιπέδου, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν θέσει ως στόχο έως το 2030 τουλάχιστον το 45% των ατόμων ηλικίας 25-34 ετών να αποκτήσει τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Τι κάνει η ΕΕ;
Μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια
Η στρατηγική προτείνει να δοθεί έμφαση στην επίτευξη τεσσάρων βασικών στόχων:
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας
Εφαρμογή μιας σειράς εμβληματικών πρωτοβουλιών με στόχο να καταστούν η απτή έκφραση μιας ευρωπαϊκής προσέγγισης που θα στηρίζεται στη δέουσα οικονομική βοήθεια, να συμβάλουν στη δημιουργία γεφυρών από τα πανεπιστήμια και στην ανάπτυξη της διακρατικής συνεργασίας.
Στήριξη των πανεπιστημίων ως φάρων του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας
Στήριξη των πανεπιστημίων με στόχο την παροχή ποιοτικών και κατάλληλων, ανθεκτικών στις μελλοντικές εξελίξεις δεξιοτήτων, για την ενίσχυση της πολυμορφίας και της ένταξης, για την προώθηση και την προστασία των δημοκρατικών πρακτικών, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των ακαδημαϊκών αξιών.
Ενδυνάμωση των πανεπιστημίων ως παραγόντων αλλαγής στη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση
Στήριξη της πλήρους συμμετοχής των πανεπιστημίων στην εξέλιξη της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Η ΕΕ θα εκπληρώσει τις φιλοδοξίες της όσον αφορά την παροχή ψηφιακών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων για την πράσινη μετάβαση σε περισσότερους νέους/-ες και δια βίου εκπαιδευόμενους/-ες ή την ανάπτυξη πράσινων λύσεων μέσω της τεχνολογικής και κοινωνικής καινοτομίας, μόνο αν ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναλάβει τον ρόλο που του αναλογεί.
Ενίσχυση των πανεπιστημίων ως κινητήριων δυνάμεων του παγκόσμιου ρόλου και της ηγετικής θέσης της Ευρώπης
Στήριξη των πανεπιστημίων ώστε να καταστούν πιο εξωστρεφή και πιο ανταγωνιστικά στην παγκόσμια σκηνή μέσω της εμβάθυνσης της διεθνούς συνεργασίας εντός και εκτός Ευρώπης. Αυτό θα συμβάλει με τη σειρά του στην ενίσχυση της ελκυστικότητας της Ευρώπης όχι μόνο ως προορισμού σπουδών, αλλά και ως παγκόσμιου εταίρου στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας.
Τέσσερις εμβληματικές πρωτοβουλίες θα στηρίξουν την υλοποίηση της στρατηγικής.
- Περαιτέρω επέκταση της Πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια» σε 60 συνασπισμούς ευρωπαϊκών πανεπιστημίων οι οποίοι θα περιλαμβάνουν περισσότερα από 500 πανεπιστήμια έως τα μέσα του 2024, υπό τη στήριξη του Erasmus+ με ενδεικτικό προϋπολογισμό ύψους 1,1 δισ. EUR για την περίοδο 2021-2027. Στόχος είναι η ανάπτυξη και αξιοποίηση κοινής μακροπρόθεσμης διαρθρωτικής, βιώσιμης και συστημικής συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, με τη δημιουργία ευρωπαϊκών διαπανεπιστημιακών πανεπιστημιουπόλεων, όπου φοιτητές/-ήτριες, προσωπικό και ερευνητές/-ήτριες από όλα τα μέρη της Ευρώπης θα μπορούν να απολαμβάνουν ανεμπόδιστη κινητικότητα και να δημιουργούν από κοινού νέες γνώσεις σε διακρατικό και διεπιστημονικό επίπεδο.
- Επιδίωξη θέσπισης νομικού καθεστώτος για τους συνασπισμούς ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έως τα μέσα του 2024.
- Διερεύνηση των επιλογών και των απαραίτητων μέτρων για τη δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού πτυχίου (κοινό ευρωπαϊκό πτυχίο βάσει κοινών ευρωπαϊκών κριτηρίων) έως τα μέσα του 2024, με στόχο την αναγνώριση της αξίας των διακρατικών εμπειριών στον τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που λαμβάνουν οι φοιτητές και τη μείωση της γραφειοκρατίας για την υλοποίηση κοινών προγραμμάτων.
- Ενίσχυση της Πρωτοβουλίας για την ευρωπαϊκή φοιτητική κάρτα μέσω της χρήσης ενός μοναδικού ευρωπαϊκού κωδικού αναγνώρισης φοιτητή, ο οποίος θα είναι διαθέσιμος σε όλους τους μετακινούμενους φοιτητές και φοιτήτριες το 2022 και σε όλους τους φοιτητές και φοιτήτριες σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια έως τα μέσα του 2024, ώστε να διευκολυνθεί η κινητικότητα σε όλα τα επίπεδα.
Η αποτελεσματική εφαρμογή της στρατηγικής απαιτεί συνοχή μεταξύ των προτεραιοτήτων πολιτικής και των επενδύσεων σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και θεσμικό επίπεδο και στενότερη συνεργασία με τα κράτη μέλη, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και μεταξύ αυτών.
Δείτε την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πανεπιστήμια
Πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία γεφυρών για αποτελεσματική ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
Η πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη διακρατική συνεργασία έχει ως στόχο να καταστήσει βαθύτερη και πιο βιώσιμη τη διακρατική συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να αντιμετωπίσει τις υφιστάμενες προκλήσεις και να διασφαλίσει την αποτελεσματικότερη εφαρμογή κοινών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων, μέσω της συγκέντρωσης ικανοτήτων και πόρων ή της απονομής κοινών πτυχίων.
Οι προκλήσεις που εμποδίζουν την απρόσκοπτη συνεργασία προέρχονται από πολλές πηγές και απαιτούν δράση τόσο σε εθνικό όσο και σε ενωσιακό επίπεδο.
Η πρόταση για σύσταση αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την παροχή λύσεων όσον αφορά ολόκληρο τον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έχει ως στόχο να στηρίξει την προσαρμογή των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στις τέσσερις αποστολές της εκπαίδευσης, έρευνας, καινοτομίας και παροχής υπηρεσιών στην κοινωνία, καθώς και να επηρεάσει θετικά την κοινωνία και τα οικοσυστήματα.
Η πρόταση αποτελεί μια πρόσκληση προς τα κράτη μέλη να θέσουν περισσότερο συνεκτικές και συμβατές προτεραιότητες πολιτικής και να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να καταστεί δυνατή αυτή η στενότερη και βιώσιμη διακρατική συνεργασία και να εξασφαλιστεί αποτελεσματικότερη εφαρμογή κοινών εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων και των εργαλείων του Ευρωπαϊκού Χώρου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Μπολόνια), καθώς και να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και θεσμικό επίπεδο.
Η σύσταση επιδιώκει να οδηγήσει τη διακρατική συνεργασία σε νέο επίπεδο έντασης και εμβέλειας, καθώς και να επιφέρει άμεσα οφέλη για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σχετικά με τη βελτίωση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητάς τους, καθώς θα αποκτήσουν ευκολότερη πρόσβαση σε σύγχρονες και καινοτόμες διακρατικές πανεστημιουπόλεις, στην κινητικότητα στο εξωτερικό και στη διεπιστημονική μάθηση.
Άλλες ενέργειες
Επιπλέον, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη στις ακόλουθες δράσεις με στόχο την πρόοδο του μετασχηματισμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ΕΕ:
- εργασίες για την αυτόματη αναγνώριση ακαδημαϊκών προσόντων,
- ενίσχυση της διασφάλισης της ποιότητας,
- επιδίωξη της παρακολούθησης αποφοίτων για καλύτερη συγκρισιμότητα των αποτελεσμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,
- ανάπτυξη νέων προγραμμάτων σπουδών στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής, της τέχνης και των μαθηματικών (STEAM), καθώς και των τεχνολογιών των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ),
- ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας μέσω του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ),
- ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για ελκυστικές και βιώσιμες ακαδημαϊκές σταδιοδρομίες,
- ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την πολυμορφία και την ένταξη,
- ενίσχυση της στήριξης για πράσινες και ψηφιακές δεξιότητες.
Πρόγραμμα Erasmus+
Μέσω των προγραμμάτων Erasmus+ και «Ορίζων 2020», η ΕΕ στηρίζει τις διεθνείς ανταλλαγές φοιτητών/-ριών, ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσωπικού, καθώς και τη δομημένη συνεργασία μεταξύ ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και δημόσιων αρχών σε διάφορες χώρες.
Μάθετε περισσότερα για το πρόγραμμα Erasmus+
Ομάδα εργασίας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση
Στο πλαίσιο του στρατηγικού πλαισίου του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης συστάθηκε νέα ομάδα εργασίας σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση για την περίοδο 2021-2025. Η ομάδα εργασίας θα διευκολύνει τις συνέργειες μεταξύ του τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και βασικών παραγόντων στην έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης και του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνοχή με τον Ευρωπαϊκό Χώρο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Μάθετε περισσότερα για την ομάδα εργασίας σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση