Skip to main content

European Education Area

Quality education and training for all

Proces boloński i europejski obszar szkolnictwa wyższego

Czym jest proces boloński?

Celem procesu bolońskiego jest zapewnienie większej spójności systemów szkolnictwa wyższego w Europie. 

W ramach procesu bolońskiego ustanowiono europejski obszar szkolnictwa wyższego, aby ułatwić mobilność studentów i pracowników, zapewnić łatwy i powszechny dostęp do szkolnictwa wyższego oraz zwiększyć atrakcyjność i konkurencyjność europejskiego szkolnictwa wyższego na całym świecie. 

W kontekście europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego wszystkie kraje uczestniczące zgodziły się na:

Dlaczego proces boloński jest ważny?

W ramach procesu bolońskiego europejskie rządy podjęły dyskusję na temat reform polityki szkolnictwa wyższego i starają się przezwyciężyć przeszkody w tworzeniu europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego. 

Reforma w ramach procesu bolońskiego ma kluczowe znaczenie dla budowy zaufania, które ma zasadnicze znaczenie dla powodzenia mobilności edukacyjnej, transgranicznej współpracy akademickiej oraz wzajemnego uznawania okresów nauki i kwalifikacji uzyskanych za granicą. Poprawa jakości i adekwatności uczenia się i nauczania jest też ważnym celem procesu bolońskiego. Wdrażanie tych reform przebiega jednak nierównomiernie w 48 państwach uczestniczących

Proces boloński stanowi również forum dialogu z państwami sąsiadującymi na temat reform szkolnictwa wyższego oraz kwestii związanych ze wspólnymi zasadami akademickimi, takich jak autonomia uniwersytetów i aktywność studentów w społeczeństwie obywatelskim. Proces boloński stanowi ważną przestrzeń miękkiej dyplomacji z krajami sąsiadującymi na Bałkanach Zachodnich (z wyjątkiem Kosowa), z krajami Partnerstwa Wschodniego, z Turcją i Rosją, a także z wieloma innymi państwami.

Co robi UE, aby wspierać reformę szkolnictwa wyższego?

Od czasu uruchomienia programu Erasmus około 30 lat temu Komisja, wraz z władzami krajowymi, instytucjami szkolnictwa wyższego, studentami i innymi zainteresowanymi stronami, przyczyniła się do bardziej intensywnej i ustrukturyzowanej współpracy między europejskimi instytucjami szkolnictwa wyższego. 

W miarę jak mobilność studencka zyskiwała popularność, stało się jasne, jak trudne było uznanie przez pojedyncze instytucje okresów studiów w różnych krajowych systemach szkolnictwa wyższego, w których istnieją rozbieżne struktury i różne tradycje akademickie.

Proces boloński, począwszy od deklaracji sorbońskiej i bolońskiej, był odpowiedzią rządów krajowych na wyzwania wynikające z mobilności europejskich studentów i absolwentów.

Komisja jest pełnoprawnym członkiem Grupy Kontynuacji Procesu Bolońskiego i jej Rady, która wspiera wdrażanie decyzji konferencji ministerialnych w ramach procesu bolońskiego.

Regularne sprawozdania z wdrażania wskazują, że poczyniono znaczne postępy w zakresie reformy systemów szkolnictwa wyższego w państwach członkowskich UE i poza jej granicami.

Ministrowie edukacji przyjęli również komunikat paryski, w którym podkreślono priorytetowe działania w tej dziedzinie na najbliższe lata. W komunikacie przedstawiono wspólną wizję ministrów edukacji z 48 europejskich państw na rzecz ambitniejszego europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego do 2020 r.

Zaapelowano o: 

  • integracyjne i innowacyjne podejście do uczenia się i nauczania
  • zintegrowaną transnarodową współpracę w dziedzinie szkolnictwa wyższego, badań naukowych i innowacji
  • podejmowanie wysiłków na rzecz zrównoważonej przyszłości poprzez szkolnictwo wyższe

W komunikacie podkreślono też potrzebę lepszego wsparcia dla grup niedostatecznie reprezentowanych i defaworyzowanych, aby ułatwić im dostęp do szkolnictwa wyższego i umożliwić osiąganie lepszych wyników w nauce. Założenia te są zgodne z celem UE, jakim jest utworzenie do 2025 r. europejskiego obszaru edukacji, aby promować mobilność i uznawanie kwalifikacji wszystkich obywateli UE. 

Kolejna konferencja ministerialna w ramach procesu bolońskiego odbędzie się w czerwcu 2020 r. w Rzymie. 

Więcej informacji na temat roli UE w rozwoju procesu bolońskiego i postępów w tworzeniu europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego można znaleźć w broszurze na temat wsparcia UE na rzecz procesu bolońskiego