Dlaczego kompetencje kluczowe i umiejętności podstawowe mają duże znaczenie?
Każdy ma prawo do kształcenia, szkolenia i uczenia się przez całe życie, które mają charakter włączający, spełniają kryteria wysokiej jakości oraz służą nabywaniu kompetencji kluczowych i umiejętności podstawowych. Tego rodzaju kompetencje i umiejętności są warunkiem samorealizacji i rozwoju osobistego oraz zwiększenia szans na rynku pracy, a także kluczem do włączenia społecznego i aktywnej postawy obywatelskiej.
Dane zgromadzone w 2018 r. w ramach Programu międzynarodowej oceny umiejętności uczniów (PISA) wskazują jednak, że ponad jedna piąta uczniów w UE nie nabyła w stopniu wystarczającym umiejętności czytania ani znajomości matematyki czy nauk ścisłych.
W 2018 r. odsetek osób osiągających słabe wyniki w nauce czytania wynosił 21,7 proc., w matematyce 22,4 proc., a w naukach ścisłych 21,6 proc. W latach 2009–2018 wyniki w zakresie umiejętności czytania i w naukach ścisłych uległy w UE pogorszeniu, a w matematyce pozostały na tym samym poziomie.
Jakie działania podejmuje UE w tej dziedzinie?
Rada Europejska przyjęła zaktualizowane zalecenie Rady w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Zalecane przez Radę podejście polega na wspieraniu rozwoju kompetencji kluczowych i umiejętności podstawowych przez:
- zapewnienie wszystkim kształcenia, szkolenia i możliwości uczenia się przez całe życie charakteryzujących się wysoką jakością
- wspieranie kadry nauczycielskiej w stosowaniu metod nauczania i uczenia się opartych na kompetencjach
- promowanie różnorodnych metod uczenia się w różnych kontekstach z perspektywy uczenia się przez całe życie
- testowanie różnych metod oceny i walidacji kompetencji kluczowych.
Komisja Europejska wspiera opracowanie kompetencji kluczowych. W listopadzie 2019 r. zorganizowała konferencję na temat podejść do uczenia się i środowisk edukacyjnych w kształceniu szkolnym.
Jakie będą kolejne kroki?
W ramach europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia („ET 2020”) państwa członkowskie UE postawiły sobie za cel, aby do 2020 r. osoby osiągające słabe wyniki pod względem umiejętności podstawowych stanowiły mniej niż 15 proc. wszystkich 15-latków.
W ramach wspierania państw członkowskich w podnoszeniu poziomu umiejętności podstawowych i kompetencji kluczowych wszystkich obywateli Komisja ułatwia wzajemne uczenie się i wymianę dobrych praktyk.