Skip to main content

European Education Area

Quality education and training for all

Foghlaim don aistriú glas agus don fhorbairt inbhuanaithe

Dar le muintir na hEorpa, tá an t-athrú aeráide ar cheann de na fadhbanna is práinní atá roimh an domhan sa lá atá inniu ann. Ach an oiread le gach earnáil eile, ní mór don oideachas agus don oiliúint gníomhú chun freagairt ar an ngéarchéim phláinéadach sin.

Tacaíonn an Coimisiún Eorpach leis na Ballstáit ina gcuid iarrachtaí chun an méid seo a leanas a bhaint amach:

  • an t-eolas, na scileanna agus na dearcthaí is gá a thabhairt d’fhoghlaimeoirí agus d’oideoirí ar mhaithe le geilleagar agus sochaí atá níos glaise agus níos inbhuanaithe
  • cabhrú le hinstitiúidí oideachais agus oiliúna chun an inbhuaine a chomhtháthú sa teagasc agus san fhoghlaim, agus ar fud gach gné dá n-oibríochtaí
  • comhthuiscint a chruthú maidir leis na hathruithe doimhne claochlaitheacha is gá san oideachas agus san oiliúint don inbhuanaitheacht agus don aistriú glas

Gníomhaíochtaí an Aontais

Moladh ón gComhairle maidir le foghlaim don aistriú glas agus don fhorbairt inbhuanaithe

I mí an Mheithimh 2022 ghlac Comhairle an Aontais Eorpaigh (AE) Moladh maidir le foghlaim don aistriú glas agus don fhorbairt inbhuanaithe.

Leagtar amach sa ráiteas beartais seo conas is féidir a chomhtháthú i ngach gné den oideachas agus den oiliúint. Iarrtar ar na Ballstáit an méid seo a leanas a dhéanamh:

  • tosaíocht a thabhairt don fhoghlaim don aistriú glas agus don fhorbairt inbhuanaithe i mbeartais agus i gcláir oideachais agus oiliúna
  • deiseanna a chur ar fáil do gach foghlaimeoir foghlaim faoin ngéarchéim aeráide agus faoin inbhuanaitheacht san oideachas foirmiúil (mar shampla, i scoileanna agus san ardoideachas) agus san oideachas seachfhoirmiúil (amhail gníomhaíochtaí seach-churaclaim, obair óige)
  • cistí náisiúnta agus cistí de chuid an Aontais a shlógadh chun infheistíocht a dhéanamh i dtrealamh, in acmhainní agus i mbonneagar atá inbhuanaithe
  • tacú le hoideoirí a gcuid eolais agus scileanna a fhorbairt chun múineadh faoin ngéarchéim aeráide agus faoin inbhuanaitheacht, lena n-áirítear déileáil le himní faoin gcomhshaol i measc a mac léinn
  • timpeallachtaí foghlama tacúla don inbhuanaitheacht a chruthú, ar timpeallachtaí iad a chuimsíonn gach gníomhaíocht agus gach oibríocht de chuid institiúid oideachais agus a chumasaíonn an teagasc agus an fhoghlaim atá praiticiúil, idirdhisciplíneach agus ábhartha do chomhthéacsanna áitiúla
  • mic léinn agus baill foirne, údaráis áitiúla, eagraíochtaí óige agus an pobal taighde agus nuálaíochta a rannpháirtiú go gníomhach san fhoghlaim ar mhaithe leis an inbhuanaitheacht

Forlíontar an Moladh ón gComhairle le Doiciméad Inmheánach Oibre, ina gcuirtear sonraí agus fianaise ar fáil maidir leis an Moladh, lena n-áirítear torthaí an chomhairliúcháin phoiblí agus samplaí de dhea-chleachtas ó gach cearn den Eoraip.

An meitheal don fhoghlaim ar mhaithe leis an inbhuanaitheacht

Tacaíonn an Coimisiún Eorpach le cur chun feidhme an Mholta trí mheitheal thiomnaithe ar mhaithe leis an inbhuanaitheacht san oideachas. I measc na 40+ ball tá ionadaithe ó aireachtaí oideachais (AE agus tíortha comhpháirtíochta), comhpháirtithe sóisialta, eagraíochtaí neamhrialtasacha agus comhlachtaí idirnáisiúnta.

D’fhoilsigh an grúpa sraith páipéar ionchuir agus príomhtheachtaireachtaí beartais maidir le hábhair a bhaineann le hinbhuanaitheacht uile-scoile, curaclam agus inniúlachtaí, dearadh éifeachtach beartais agus oideachas múinteoirí.

Creat Eorpach inniúlachtaí maidir leis an inbhuanaitheacht

Foilsíodh an creat Eorpach inniúlachtaí maidir leis an inbhuanaitheacht (‘GreenComp’) i mí Eanáir 2022. Aistríodh an creat sin go teangacha oifigiúla uile an Aontais agus is féidir é a úsáid i gcláir agus i mbeartais oideachais agus oiliúna i suíomhanna foirmiúla, seachfhoirmiúla agus neamhfhoirmiúla.

Sainítear sa chreat na ceithre ghrúpa inniúlachtaí a bhaineann leis an inbhuanaitheacht ar cheart d’fhoghlaimeoirí de gach aois iad a fhoghlaim. Tá trí fhochuid mar chuid de gach inniúlacht.

Luachanna inbhuanaitheachta a chuimsiú

  • luach a chur san inbhuanaitheacht
  • tacú leis an gcothroime
  • an nádúr a chur chun cinn

Glacadh leis an gcastacht san inbhuanaitheacht

  • smaointeoireacht chóras
  • smaointeoireacht chriticiúil
  • fadhbanna a leagan amach

Gníomhú ar son na hinbhuanaitheachta

  • gníomhachas polaitiúil
  • gníomhaíocht chomhchoiteann
  • tionscnaíocht aonair

Todhchaí inbhuanaithe a shamhlú

  • litearthacht sa todhchaí
  • inoiriúnaitheacht
  • smaointeoireacht thaiscéalaíoch

In 2023 tá Comhphobal Cleachtais á chur ar bun ag an gCoimisiún chun scoileanna, taighdeoirí, údaráis phoiblí agus comhlachtaí eile a nascadh le chéile ag baint úsáid as an gcreat inniúlachtaí nua.

Cistiú

Leagtar béim láidir ar an aistriú glas agus ar an inbhuanaitheacht san oideachas agus san oiliúint i gclár Erasmus+ 2021-2027. Ina theannta sin, is tosaíochtaí don Chór Dlúthpháirtíochta Eorpach iad cosaint an chomhshaoil, forbairt inbhuanaithe agus gníomhú ar son na haeráide.

I gclár oibre bliantúil 2023 Erasmus+, tugtar tús áite do thionscadail maidir le hinbhuanaitheacht san oideachas scoile, lena n-áirítear maidir le hinniúlachtaí agus scileanna inbhuanaitheachta a fhorbairt, gníomhaíocht dhearfach i dtaca leis an inbhuanaitheacht a chur chun cinn agus dul i ngleic leis himní faoin gcomhshaol, tacú le fothú acmhainneachta múinteoirí agus cineálacha cur chuige uile-scoile i leith na hinbhuanaitheachta.

Taighde

Tá an Coimisiún ag tabhairt faoi roinnt staidéar ar an oideachas glas, lena n-áirítear an méid seo a leanas:

  • forbairt ghairmiúil múinteoirí
  • cineálacha cur chuige i leith na foghlama ar mhaithe leis an inbhuanaitheacht a mhapáil san oideachas scoile
  • sineirgí idir na cláir oibre ghlasa agus dhigiteacha san oideachas scoile
  • timpeallachtaí agus bonneagar foghlama atá glas inbhuanaithe

Acadaimh Múinteoirí Erasmus+

Is gníomhaíocht shuaitheanta de chuid an chláir Erasmus+ atá ann faoi láthair é Acadaimh Múinteoirí Erasmus+. Is é an sprioc atá ann comhpháirtíochtaí Eorpacha a chruthú de sholáthraithe oideachais agus oiliúna do mhúinteoirí agus borradh a chur faoi ghnéithe Eorpacha agus idirnáisiúnta an oideachais do mhúinteoirí san Eoraip.

Cuireadh tús le trí cinn de na hAcadaimh in 2022 agus a bheidh siad ar siúl ar feadh trí bliana. Beidh siad ag díriú go sonrach ar an inbhuanaitheacht.

Cruthóidh EduSTA conairí foghlama inar féidir le múinteoirí a n-inniúlachtaí oideachais inbhuanaitheachta a fhorbairt agus a léiriú le suaitheantais dhigiteacha.

Déanfaidh an tionscadal TAP-TS pacáistí acmhainní a tháirgeadh, a thástáil agus a tháirgeadh, ar acmhainní iad a bhaineann le hinbhuanaitheacht do scoileanna agus d’oideachas do mhúinteoirí.

Díríonn CLIMADEMY ar chabhrú le múinteoirí tuiscint níos fearr a fháil ar nithe a spreagann athrú aeráide, ar thionchair agus ar roghanna maolaithe agus cruthóidh sé líonra múinteoirí ar an oideachas maidir leis an athrú aeráide.