Προώθηση καλύτερων εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων για όλους και ευεξία στο σχολείο

Η σχολική εκπαίδευση μπορεί να παίξει καίριο ρόλο στην προώθηση πιο δίκαιων, ευημερουσών και συμπεριληπτικών κοινωνιών και οικονομιών. Η σωστή εκπαίδευση βοηθάει τα παιδιά και τους νέους να αναπτύξουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τη συμπεριφορά που απαιτούνται για να γίνουν υπεύθυνα, ανθεκτικά και ενεργά άτομα και να έχουν μια ικανοποιητική ζωή.

Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν μόνο εάν τα εκπαιδευτικά συστήματα είναι πραγματικά δίκαια και συμπεριληπτικά. Τα εκπαιδευτικά συστήματα να διασφαλίζουν ότι όλοι οι εκπαιδευόμενοι έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους, ανεξάρτητα από την προσωπική τους κατάσταση ή από το οικογενειακό, πολιτιστικό και κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο. Ωστόσο, στην Ευρώπη σήμερα δεν έχουν όλοι οι νέοι ίσες ευκαιρίες να επωφεληθούν από την εκπαίδευση.

Οι σημερινές προκλήσεις

Υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που εμποδίζουν την εκπαιδευτική πρόοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (στο εξής: ΕΕ):

• Έλλειψη βασικών δεξιοτήτων: Το 30 % των ατόμων ηλικίας 15 ετών δεν διαθέτουν επαρκείς ικανότητες στα μαθηματικά και ένα στα τέσσερα άτομα έχουν χαμηλές επιδόσεις στην ανάγνωση ή στις θετικές επιστήμες (έρευνα PISA του ΟΟΣΑ, 2022)
• Πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου: περίπου 3,1 εκατομμύρια νέοι στην ΕΕ δεν έχουν ολοκληρώσει την εκπαίδευση και την κατάρτισή τους (Eurostat, 2022)
• Ασφάλεια στο σχολείο: ένας στους 10 μαθητές ανέφεραν ότι δεν αισθάνονται ασφαλείς στο σχολείο και το 20 % των μαθητών ανέφεραν εκφοβισμό τουλάχιστον μερικές φορές τον μήνα

Το κοινωνικοοικονομικό και πολιτιστικό υπόβαθρο εξακολουθεί να επηρεάζει σημαντικά τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα των μαθητών. Τα παιδιά με ευάλωτο υπόβαθρο έχουν, κατά μέσο όρο, χειρότερες επιδόσεις σε σχέση με τους πιο προνομιούχους συμμαθητές τους. Επιπλέον, παρατηρείται ανησυχητική μείωση της ευημερίας των μαθητών, η οποία επιδεινώνεται από τον εκτεταμένο εκφοβισμό στο σχολείο και στο διαδίκτυο, γεγονός που επηρεάζει τόσο την ανάπτυξη όσο και τις εκπαιδευτικές επιδόσεις.

Η πανδημία COVID-19 πιθανότατα συνέβαλε στη μείωση των επιδόσεων που παρατηρήθηκε μεταξύ του 2018 και του 2022, ενώ σίγουρα κατέστησε τις προκλήσεις αυτές πιο ορατές και επείγουσες.

Περισσότερες πληροφορίες

Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με κάποιες μεθόδους για τη σχολική επιτυχία

Η σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με κάποιες μεθόδους για τη σχολική επιτυχία, που εκδόθηκε το 2022, αποσκοπεί στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.

Οι βασικές συστάσεις για τις χώρες της ΕΕ περιλαμβάνουν:

• Συστημική προσέγγιση: ταυτόχρονη αντιμετώπιση των χαμηλών επιδόσεων στις βασικές δεξιότητες και της πρόωρης εγκατάλειψης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, λήψη μέτρων για την προώθηση της ευημερίας των μαθητών και των εκπαιδευτικών, πρόληψη του εκφοβισμού και προώθηση ενός πιο θετικού μαθησιακού κλίματος.
• Ενοποιημένες και διεξοδικές στρατηγικές: ανάπτυξη ή ενίσχυση στρατηγικών που περιλαμβάνουν μέτρα πρόληψης, παρέμβασης και αντιστάθμισης (αλλά με μεγαλύτερη έμφαση σε προληπτικές δράσεις) σε όλα τα επίπεδα της σχολικής εκπαίδευσης.
• Έμφαση σε ομάδες που διατρέχουν κίνδυνο: ενίσχυση της γενικής δράσης με στοχευμένες και εξατομικευμένες διατάξεις για εκπαιδευόμενους που χρειάζονται πρόσθετη στήριξη σε συμπεριληπτικά περιβάλλοντα.
• Συλλογή δεδομένων: ανάπτυξη ή βελτίωση συστημάτων συλλογής και παρακολούθησης δεδομένων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Συστημική προσέγγιση: υλοποίηση αλλαγών

Η σύσταση προτείνει ένα νέο πλαίσιο πολιτικής και περιγράφει μια συστημική προσέγγιση για τη βελτίωση της σχολικής επιτυχίας. Το πλαίσιο αυτό παρέχει καθοδήγηση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στους επαγγελματίες του τομέα της εκπαίδευσης. Περιλαμβάνει:

• προϋποθέσεις για αποτελεσματική δράση
• βασικά μέτρα, τα οποία πρέπει να προωθηθούν σε σχολικό, τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο
• ειδικές δράσεις για τη στήριξη των διευθυντών σχολείων, των εκπαιδευτικών, των εκπαιδευτών και του λοιπού εκπαιδευτικού προσωπικού

Επόμενα βήματα και σχετικές πρωτοβουλίες

Ομάδα εργασίας

Η Επιτροπή στηρίζει την εφαρμογή της σύστασης μέσω της αλληλοδιδαχής από ομότιμους, της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειριών μεταξύ των χωρών της ΕΕ, των ενδιαφερόμενων μερών και των χωρών-εταίρων. Η Επιτροπή έχει συγκροτήσει ειδική υποομάδα για το θέμα αυτό, στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας για τα σχολεία.

Χρηματοδότηση

Οι δράσεις και οι πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη σύσταση λαμβάνουν χρηματοδότηση μέσω του Erasmus+. 

Καθοδήγηση

Η Επιτροπή και οι χώρες της ΕΕ συνεργάζονται για την ανάπτυξη νέου υλικού καθοδήγησης και πόρων σχετικά με την εκπαιδευτική επιτυχία για όλους τους εκπαιδευόμενους, που διαδίδονται μέσω της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Σχολικής Εκπαίδευσης και της ευρωπαϊκής εργαλειοθήκης της για την ένταξη και την ευημερία στο σχολείο.

Ευεξία στο σχολείο

Από τον Μάρτιο του 2023 ομάδα εμπειρογνωμόνων επεξεργάζεται κατευθυντήριες γραμμές για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τα σχολεία, προκειμένου να τους βοηθήσει να προωθήσουν συστημικές προσεγγίσεις όσον αφορά την ευεξία και την ψυχική υγεία στο σχολείο.

Έρευνα

Τα εν εξελίξει ερευνητικά έργα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» στηρίζουν την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου.