Informacje
Języki nie tylko określają tożsamość jednostki, lecz są także częścią wspólnego dziedzictwa. Mogą one służyć jako pomost do innych narodów i kultur poprzez promowanie wzajemnego zrozumienia i wspólnego poczucia tożsamości europejskiej.
Skuteczna polityka i inicjatywy w zakresie wielojęzyczności mogą zapewnić obywatelom większe możliwości w życiu zawodowym i prywatnym. Znajomość języków może poprawić ich szanse na rynku pracy, ułatwić korzystanie z usług i przysługujących im praw. Może również przyczynić się do solidarności poprzez wzmocniony dialog międzykulturowy i większą spójność społeczną.
W UE funkcjonują obecnie trzy alfabety i 24 języki urzędowe. Poza tym mieszkańcy niektórych regionów lub członkowie określonych społeczności posługują się obecnie około 60 innymi językami. Za sprawą imigracji w UE pojawiło się wiele nowych języków. Szacuje się, że obecnie na terytorium UE żyje co najmniej 175 narodowości.
Zasadę różnorodności językowej wyraża art. 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Poszanowanie praw osób należących do mniejszości jest podstawową zasadą Karty. Zakazuje ona dyskryminacji osób należących do mniejszości i domaga się poszanowania różnorodności kulturowej, religijnej i językowej w całej Unii. Komisja czuwa nad przestrzeganiem praw podstawowych przy wdrażaniu prawa unijnego, a w szczególności prawa do niedyskryminacji.
Państwa członkowskie mają jednak wyłączne prawo do określania lub uznawania mniejszości narodowych w granicach swoich terytoriów, w tym prawa grup mniejszościowych do samostanowienia (jak określono w Europejskiej karcie języków regionalnych lub mniejszościowych Rady Europy i Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych). Prawo to rozciąga się na języki mniejszości narodowych lub języki regionalne.
We wszystkich krajach istnieją różne stopnie różnorodności językowej i rozmaite podejścia do tej różnorodności. W dwujęzycznych regionach i klasach wielojęzycznych w całej Europie można napotkać wiele interesujących metod pedagogicznych. Eurydice, unijna sieć jednostek krajowych ds. analizy edukacji, mająca swoją siedzibę we wszystkich krajach objętych programem Erasmus+, do edycji badania „Kluczowe dane o nauczaniu języków w szkołach w Europie” z 2017 r. włączyła środki wsparcia na rzecz nauczania języków regionalnych lub mniejszościowych. Najnowsza publikacja Eurydice zawiera szczegółowy przegląd działań podejmowanych przez władze oświatowe w celu wsparcia nauczania języków regionalnych i mniejszościowych w szkołach.
W jaki sposób UE promuje różnorodność językową
Każdego roku, 26 września, Komisja Europejska razem z Radą Europy, Europejskim Centrum Języków Nowożytnych, instytucjami zajmującymi się językami oraz przy udziale obywateli w całej Europie promuje różnorodność językową i naukę języków obcych w ramach Europejskiego Dnia Języków. W tym dniu świętujemy różnorodność językową Europy podczas najróżniejszych imprez i wydarzeń.
Programy UE w dziedzinie edukacji i kultury tradycyjnie będą kontynuować wsparcie dla projektów związanych z nauką języków. Poprzez programy finansowania, takie jak Erasmus+ i Kreatywna Europa, Unia Europejska wspiera naukę języków obcych i różnorodność językową, na przykład w ramach programów mobilności, projektów współpracy i wsparcia dla Europejskich Stolic Kultury. Dzięki tym programom wiele udanych projektów promuje naukę i widoczność języków regionalnych i mniejszościowych w Europie. Niektóre przykłady można znaleźć w broszurze Eurydice na temat nauczania języków regionalnych lub mniejszościowych w szkołach w Europie.
Program Kreatywna Europa wspiera również tłumaczenie literatury, aby umożliwić ogółowi społeczeństwa dostęp do ważnych dzieł literackich i pielęgnować różnorodność językową w UE.