Studenci i uczniowie ze środowisk uchodźczych i migracyjnych często zmagają się z trudnościami w przystosowaniu się do nowych warunków nauki.
Doradztwo i wymiana dobrych praktyk mogą ułatwić osobom zajmującym się kształceniem i szkoleniem reagowanie na potrzeby uczących się w coraz bardziej zróżnicowanych i wielojęzycznych klasach.
Od 2016 r. Komisja Europejska wspiera państwa członkowskie UE w wysiłkach na rzecz integracji migrantów w systemach kształcenia i szkolenia – od wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem po szkolnictwo wyższe.
Co robi UE, aby wspierać integrację uchodźców i migrantów?
Obszary priorytetowe
W listopadzie 2020 r. Komisja przyjęła plan działania na rzecz integracji i włączenia społecznego na lata 2021–2027, w którym promuje się kompleksowe podejście obejmujące całe społeczeństwo, m.in. społeczności migrantów i społeczności lokalne, pracodawców, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, a także wszystkie szczeble administracji. Plan działania kładzie nacisk na zapewnienie ukierunkowanego wsparcia na wszystkich etapach integracji.
Chociaż za tworzenie i wdrażanie polityki społecznej odpowiadają przede wszystkim rządy krajowe, UE odgrywa zasadniczą rolę we wspieraniu państw członkowskich poprzez finansowanie, opracowywanie wytycznych oraz wspieranie odpowiednich partnerstw. Jednym z najważniejszych działań jest kształcenie i szkolenie sprzyjające włączeniu społecznemu – od wczesnego dzieciństwa po szkolnictwo wyższe, z naciskiem na szybsze uznawanie kwalifikacji i uczenie się języków, przy wsparciu z funduszy UE.
Działania w zakresie wzajemnego uczenia się
Aby wspierać integrację uchodźców i migrantów, Komisja ułatwia wymianę dobrych praktyk między państwami członkowskimi UE poprzez wzajemne uczenie się w grupach roboczych europejskiego obszaru edukacji.
Działania te sprzyjają także tworzeniu sieci kontaktów między osobami odpowiedzialnymi za kształtowanie polityki, jak również pozwalają im skuteczniej radzić sobie z aktualnymi wyzwaniami i przygotowywać się na nowe.
W latach 2016–2018 w ramach działań w zakresie partnerskiego uczenia się omówiono następujące tematy:
- ocena znajomości języka i integracja małoletnich bez opieki poprzez edukację
- przyjmowanie nowo przybyłych migrantów oraz ocena dotychczasowej nauki szkolnej
- uznawanie kwalifikacji uchodźców
- dialog międzykulturowy jako narzędzie w kontekście kształcenia w kontaktach z migrantami, uchodźcami i osobami ubiegającymi się o azyl
- różnorodność językowa i kulturowa
- polityka integracji migrantów – zasady, wyzwania i praktyki.
Komisja proponuje też ukierunkowane porady ekspertów poprzez wzajemne doradztwo w celu wspierania reform polityki w państwach członkowskich, na przykład w odniesieniu do integracji nowo przybyłych uczniów ze środowisk migracyjnych w szkołach. Takie spotkania organizowane są na wniosek któregokolwiek z państw członkowskich. Biorą w nich udział urzędnicy państwowi z innych krajów oraz niezależni eksperci. W ramach warsztatów wspólnie pracują nad znalezieniem rozwiązań dla wyzwań w skali krajowej.
Wsparcie w ramach programu Erasmus+
W ramach programu Erasmus+ Komisja finansuje projekty i inne działania na rzecz integracji migrantów we wszystkich sektorach kształcenia i szkolenia.
Wsparcie online na rzecz integracji
Sieć SIRIUS ds. edukacji migrantów
Komisja Europejska współfinansuje sieć ds. kształcenia migrantów SIRIUS. Sieć wspiera edukację dzieci i młodzieży ze środowisk migracyjnych poprzez działania strategiczne na szczeblu krajowym i międzynarodowym. Sieć zrzesza migrantów i uchodźców, a także naukowców, decydentów oraz osoby zawodowo związane z edukacją migrantów.
Platforma School Education Gateway
Finansowana w ramach programu Erasmus+ europejska platforma internetowa dla szkół School Education Gateway umożliwia wymianę informacji i materiałów (artykułów, konspektów lekcji itp.) oraz dostęp do usług (np. kursów internetowych) na tematy związane z integracją, różnorodnością kulturową i integracją nowo przybyłych uczniów ze środowisk migracyjnych.
Platforma eTwinning
Platforma eTwinning łączy szkoły w całej Europie za pomocą narzędzi informatycznych i oferuje kadrze kierowniczej i pracownikom szkół możliwość dzielenia się swoimi doświadczeniami i oferowania wzajemnej pomocy.
Erasmus+: system wsparcia językowego online
Komisja zaoferowała ponad 100 tysiącom uchodźców i nowo przybyłych migrantów dostęp do Wsparcia Językowego Online. Inicjatywa ma im pomóc w integracji ze społeczeństwem w nowym kraju przez umożliwienie nauki miejscowego języka.
Masowe otwarte kursy internetowe
Komisja zleciła również przeprowadzenie badania oceniającego adekwatność masowych otwartych kursów internetowych (MOOC) i bezpłatnych kursów online (FDL) w odniesieniu do integracji migrantów i uchodźców.
Katalog wybranych inicjatyw, podzielony na kategorie według rodzaju i celu, jest dostępny na stronie MOOCs4inclusion.
Inne rodzaje wsparcia z programu Erasmus+
Strategiczne partnerstwa mają na celu rozwój innowacyjnych praktyk edukacyjnych i promowanie współpracy międzynarodowej.
Program Erasmus+ wspiera także budowanie zdolności w zakresie szkolnictwa wyższego w krajach partnerskich, które są szczególnie dotknięte konsekwencjami migracji.