Większa mobilność i ściślejsza współpraca w dziedzinie szkolnictwa wyższego
Mobilność edukacyjna zapewnia studentom możliwość rozwijania cennych umiejętności i rozszerzania horyzontów przez wyjeżdżanie za granicę na studia lub w celu wzięcia udziału w szkoleniach. Powszechnie wiadomo, jakie korzyści przynosi mobilność. Wyniki badania przeprowadzonego wśród młodych Europejczyków (w wieku od 15 do 30 lat) wskazują, że ponad 90 proc. z nich ceni sobie możliwość zdobycia doświadczeń związanych z mobilnością.
Europejscy ministrowie postanowili do 2020 r. podwoić odsetek studentów szkół wyższych odbywających studia lub szkolenia za granicą do 20 proc. Wspieranie mobilności pozostaje kluczowym elementem programu Unii Europejskiej w obszarze kształcenia i szkolenia Erasmus+.
Studenci zainteresowani możliwością studiowania lub szkolenia się za granicą mogą rozpocząć swoją przygodę od pobrania aplikacji mobilnej Erasmus+. Aplikacja ta pełni funkcję poradnika dla użytkowników przydatnego na poszczególnych etapach: przed wyjazdem, w trakcie pobytu za granicą i po zakończeniu okresu mobilności.
Dlaczego mobilność i współpraca w dziedzinie szkolnictwa wyższego mają duże znaczenie?
Wyjazd za granicę na studia lub w celu odbycia szkolenia pomaga w rozwijaniu umiejętności zawodowych i społecznych oraz kompetencji międzykulturowych. Zwiększa także szanse na znalezienie pracy. Studenci, którzy zdecydują się na tego rodzaju wyjazd za granicę, mają większe szanse na znalezienie pracy w ciągu roku od ukończenia studiów.
93 proc. studentów deklaruje, że studia lub szkolenie za granicą pozwoliły im bardziej docenić wartość wynikającą z obcowania z innymi kulturami. 91 proc. uważa, że taki wyjazd za granicę poprawił ich umiejętności językowe, a 80 proc. ma poczucie, że mobilność edukacyjna przyczyniła się do poprawy ich umiejętności rozwiązywania problemów.
Według badań skutków programu Erasmus+ korzyści wynikające z mobilności i współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego w UE są różnorakie.
Z pierwszego badania wpływu programu Erasmus wynika, że 9 na 10 pracodawców poszukuje pracowników posiadających umiejętności przekrojowe (rozwiązywanie problemów, umiejętność pracy w zespole, ciekawość) – są to umiejętności, które studenci nabywają podczas okresów mobilności za granicą.
W kolejnym badaniu skutków, dotyczącym wpływu programu Erasmus+ w obszarze szkolnictwa wyższego, dodatkowo wykazano pozytywny wpływ okresu mobilności na studentów. Ponad 70 proc. studentów, którzy uczestniczyli w programie Erasmus+, twierdzi, że lepiej rozumie, czym chce się zajmować w przyszłości, po powrocie z zagranicy. 80 proc. zostało zatrudnionych w ciągu trzech miesięcy od ukończenia studiów, a 72 proc. stwierdziło, że ich doświadczenia za granicą pomogły im w znalezieniu pierwszej pracy.
Z badania skutków dotyczącego partnerstw strategicznych i sojuszów na rzecz wiedzy w szkolnictwie wyższym w kontekście programu Erasmus+ wynika, że projekty współpracy Erasmus+ pomagają większości uczestniczących uniwersytetów lepiej przygotować się do transformacji cyfrowej. Ponadto dwie trzecie uczestniczących uczelni stwierdziły, że projekty realizowane w całej UE pomagają zwiększyć włączenie społeczne i zapewnić zgodność z zasadami niedyskryminacji w szkolnictwie wyższym.
Mobilność i współpraca transgraniczna mogą również w pewnej mierze zaradzić niedoborom odpowiednio wykwalifikowanych pracowników poprzez propagowanie określonych umiejętności niezbędnych na współczesnym rynku pracy. Przykładem takiej współpracy jest inicjatywa na rzecz staży „Cyfrowe możliwości”, której celem jest zapewnienie studentom wszystkich kierunków możliwości zdobycia praktycznego doświadczenia cyfrowego.
Opracowywanie nowych form współpracy transgranicznej przyczyni się do poprawy jakości szkolnictwa wyższego i usprawni proces uznawania kwalifikacji uniwersyteckich uzyskanych za granicą.
Jakie działania podejmuje UE, aby wspierać mobilność i współpracę?
Dzięki europejskiemu obszarowi szkolnictwa wyższego udało się zapoczątkować poważne zmiany w systemach edukacji, ułatwiające odbywanie studiów i szkoleń za granicą. Zarówno struktura „licencjat – magisterium – doktorat”, jak i poprawa w zakresie zapewniania jakości przyczyniły się do zwiększenia mobilności studentów i pracowników uczelni, a także wzmocniły instytucje i systemy szkolnictwa wyższego.
Korzystanie z narzędzi służących europejskiej mobilności i zapewnianiu jakości, takich jak europejski system transferu i akumulacji punktów (ECTS), suplement do dyplomu oraz europejski rejestr agencji ds. zapewniania jakości, przyczynia się do budowania wzajemnego zaufania oraz sprzyja mobilności i uznawaniu kwalifikacji uniwersyteckich.
Program Erasmus+ oferuje bezpośrednie wsparcie osobom chcącym studiować lub szkolić się za granicą, a także wspiera projekty promujące współpracę transgraniczną między instytucjami szkolnictwa wyższego. Aby zapewnić wszystkim możliwość czerpania korzyści wynikających z mobilności edukacyjnej, konieczne są jednak dalsze wysiłki.
Dlatego też Komisja opublikowała wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie propagowania automatycznego wzajemnego uznawania dyplomów szkół wyższych i świadectw ukończenia szkół średnich oraz efektów uczenia się osiągniętych w okresach nauki za granicą.
Komisja wspiera również inicjatywę europejskiej legitymacji studenckiej, która usprawni wymianę informacji na temat studentów oraz tworzenie stowarzyszeń europejskich uniwersytetów mających na celu zwiększanie konkurencyjności oraz poprawę jakości i dążenie do doskonałości w obszarze nauczania, badań naukowych i innowacji.