Studenten met een vluchtelingen- of migrantenachtergrond hebben het vaak moeilijk om zich aan te passen aan een nieuwe leeromgeving.

Wie voor de klas staat, kan gebaat zijn bij adviezen en tips over de aanpak van de leerbehoeften in klassen die steeds diverser en meertaliger worden.

Sinds 2016 ondersteunt de Europese Commissie de EU-landen in hun inspanningen om migranten te integreren in het onderwijs, van de opvang van de allerkleinsten tot het hoger onderwijs.

Wat doet de EU voor de integratie van vluchtelingen en migranten?

Prioritaire gebieden

In november 2020 heeft de Commissie een actieplan voor integratie en inclusie 2021-2027 goedgekeurd. Het actieplan bevordert inclusie door middel van een maatschappijbrede benadering waarbij onder andere lokale gemeenschappen, migrantengemeenschappen, werkgevers en het maatschappelijk middenveld evenals alle overheidsniveaus worden betrokken. In het actieplan ligt de nadruk op gerichte steun in alle stadia van de integratie.

De nationale regeringen zijn primair verantwoordelijk voor de ontwikkeling en uitvoering van het sociaal beleid, maar de EU steunt de lidstaten in belangrijke mate met subsidies, richtsnoeren en het stimuleren van partnerschappen. Een van de belangrijkste acties is inclusief onderwijs vanaf jonge leeftijd tot het hoger onderwijs, waarbij de klemtoon wordt gelegd op de snellere erkenning van kwalificaties en het leren van talen, met financiële steun van de EU.

Activiteiten op het vlak van wederzijds leren

Om de integratie van vluchtelingen en migranten te ondersteunen, bevordert de Commissie het uitwisselen van goede praktijken tussen de EU-landen door middel van wederzijds leren.

Zo worden ook netwerken gevormd tussen beleidsmakers, waardoor zij huidige en toekomstige uitdagingen beter kunnen aanpakken.

Bij zulke peerlearningactiviteiten zijn tussen 2016 en 2018 de volgende onderwerpen besproken:

• taaltests en de integratie van niet-begeleide minderjarigen door middel van onderwijs; 
• opvang van nieuwkomers en de beoordeling van het opleidingsniveau;
• erkenning van de kwalificaties van vluchtelingen;
• interculturele dialoog als hulpmiddel om met migratie, vluchtelingen en asielzoekers om te gaan in een onderwijscontext;
• taalkundige en culturele diversiteit;
• integratiebeleid voor migranten — beginselen, uitdagingen en praktijken.

Bovendien zorgt de Commissie voor gericht collegiaal advies via collegiale advisering bij beleidshervormingen in de EU-lidstaten, bijvoorbeeld als het gaat over de integratie van pas aangekomen migranten op school.

Zulke evenementen worden georganiseerd als een lidstaat daarom vraagt. De deelnemers zijn beleidsmakers van andere nationale overheden en onafhankelijke deskundigen die in workshops gezamenlijk op zoek gaan naar passende oplossingen voor de nationale problemen.

Steun via Erasmus+

Via het Erasmus+-programma financiert de Commissie projecten en andere activiteiten voor de integratie van migranten in alle sectoren van onderwijs en opleiding. 

Onlinesteun voor het bevorderen van integratie

Sirius-netwerk voor migrantenonderwijs

De Europese Commissie geeft cofinanciering aan het Sirius-netwerk voor migrantenonderwijs. Dit netwerk ondersteunt het onderwijs aan kinderen en jongeren met een migratieachtergrond via strategische activiteiten op nationaal en internationaal niveau, waarbij onderzoekers, beleidsmakers, praktijkmensen op het gebied van de opleiding van migranten, en migranten en vluchtelingen zelf worden betrokken. 

School Education Gateway

Met financiële steun van Erasmus+ helpt School Education Gateway mensen uit het onderwijs om informatie uit te wisselen, materiaal (bv. artikelen en lesplannen) te delen en gebruik te maken van allerlei diensten (bv. onlinecursussen) over onderwerpen zoals inclusie, culturele diversiteit en de integratie van pas aangekomen migranten in de klas.

eTwinningplatform

Het eTwinningplatform verbindt scholen uit heel Europa via ICT-tools en geeft leidinggevenden en personeel uit het onderwijs de gelegenheid ervaringen uit te wisselen en elkaar te helpen. 

Online-taalondersteuning van Erasmus+

De Commissie heeft meer dan 100 000 vluchtelingen en pas aangekomen migranten toegang gegeven tot Online-taalondersteuning. Dankzij deze taalcursussen kunnen zij de taal van het gastland leren en beter integreren in de samenleving. 

Open onlinecursussen voor een groot publiek

De Commissie heeft ook laten onderzoeken of de open onlinecursussen voor een groot publiek (Massive Open Online Courses — MOOC’s) en het gratis digitaal lesmateriaal (FDL) toereikend zijn om vluchtelingen en migranten te helpen integreren.

Een catalogus van de geselecteerde initiatieven — onderverdeeld op type en doel — is beschikbaar op MOOCs4inclusion.

Andere steun via Erasmus+

Door middel van strategische partnerschappen worden innovatieve onderwijsmethoden en transnationale samenwerking bevorderd.

Het Erasmus+-programma ondersteunt ook de capaciteitsopbouw in het hoger onderwijs in partnerlanden die bijzonder zwaar getroffen worden door de gevolgen van migratie.