Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2021-2027)

Σε τι συνίσταται το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση;

Το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2021-2027) αποτελεί μια ανανεωμένη πρωτοβουλία πολιτικής που ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση για να στηρίξει τη βιώσιμη και αποτελεσματική προσαρμογή των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης των κρατών μελών της ΕΕ στην ψηφιακή εποχή.

Το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση:

καθορίζει ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό όραμα με στόχο την υψηλής ποιότητας, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμη ευρωπαϊκή ψηφιακή εκπαίδευση
αντιμετωπίζει τις προκλήσεις και ευκαιρίες που προέκυψαν κατά την πανδημία της νόσου COVID-19, με την οποία η χρήση της τεχνολογίας για σκοπούς εκπαίδευσης και κατάρτισης ανήλθε σε άνευ προηγουμένου επίπεδα
επιδιώκει την εμβάθυνση της συνεργασίας στο επίπεδο της ΕΕ όσον αφορά την ψηφιακή εκπαίδευση και υπογραμμίζει τη σημασία της διατομεακής συνεργασίας για τη μετάβαση της εκπαίδευσης στην ψηφιακή εποχή
παρέχει ευκαιρίες όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα της διδασκαλίας σχετικά με τις ψηφιακές τεχνολογίες, τη στήριξη της ψηφιοποίησης των διδακτικών και παιδαγωγικών μεθόδων, καθώς και τη δημιουργία των υποδομών που απαιτούνται για την ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς μάθηση

Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, το σχέδιο δράσης καθορίζει δύο τομείς προτεραιότητας:

Προώθηση της ανάπτυξης ενός οικοσυστήματος ψηφιακής εκπαίδευσης υψηλών επιδόσεων

Στον τομέα αυτόν περιλαμβάνονται δράσεις σχετικά με τα εξής:

υποδομές, συνδεσιμότητα και ψηφιακός εξοπλισμός
αποτελεσματικός σχεδιασμός και ανάπτυξη των ψηφιακών ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των οργανωτικών ικανοτήτων που εξυπηρετούν τις σύγχρονες ανάγκες
εκπαιδευτικοί και προσωπικό εκπαίδευσης και κατάρτισης με πείρα και ψηφιακές ικανότητες
υψηλής ποιότητας μαθησιακό περιεχόμενο, εύχρηστα εργαλεία και ασφαλείς πλατφόρμες που σέβονται την ιδιωτική ζωή και τα δεοντολογικά πρότυπα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες

Ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό

Προς τον σκοπό αυτόν απαιτούνται τα εξής:

βασικές ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες από μικρή ηλικία
ψηφιακός γραμματισμός, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης
εκπαίδευση στην πληροφορική
καλή γνώση και κατανόηση των τεχνολογιών που βασίζονται σε δεδομένα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη
προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες που παράγουν περισσότερους ειδικούς στον ψηφιακό τομέα
εξασφάλιση της ισότιμης εκπροσώπησης κοριτσιών και γυναικών νεαρής ηλικίας στις ψηφιακές σπουδές και σταδιοδρομίες

Γιατί πρέπει να αναλάβει δράση η ΕΕ;

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει φέρει ριζικές αλλαγές στην κοινωνία και την οικονομία, οι οποίες επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο την καθημερινή ζωή. Ωστόσο, πριν από την πανδημία της νόσου COVID-19, ο αντίκτυπος του εν λόγω μετασχηματισμού στην εκπαίδευση και την κατάρτιση ήταν πολύ πιο περιορισμένος.

Όπως κατέδειξη η πανδημία, ένα σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης κατάλληλο για την ψηφιακή εποχή έχει ζωτική σημασία.

Η νόσος της COVID-19 κατέστησε όντως ανάγλυφη την ανάγκη για υψηλότερα επίπεδα ψηφιακών ικανοτήτων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, αλλά οδήγησε επίσης στην όξυνση πλήθους υφιστάμενων προκλήσεων και ανισοτήτων μεταξύ όσων διαθέτουν πρόσβαση στις ψηφιακές τεχνολογίες και εκείνων που δεν έχουν παρόμοια πρόσβαση, ιδίως των ατόμων σε μειονεκτική κατάσταση.

Η πανδημία αποκάλυψε επίσης μια σειρά προκλήσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης όσον αφορά τις ψηφιακές ικανότητες των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, την κατάρτιση των εκπαιδευτικών και τα συνολικά επίπεδα ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους:

σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε το 2018 ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), λιγότερο από το 40 % του εκπαιδευτικού προσωπικού στο σύνολο της ΕΕ αισθάνεται έτοιμο να χρησιμοποιήσει ψηφιακές τεχνολογίες στη διδασκαλία, με αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ
πάνω από το ένα τρίτο των ατόμων ηλικίας 13-14 ετών που συμμετείχαν στηδιεθνή μελέτη του 2018 για τις γνώσεις χρήσης υπολογιστών και πληροφοριών (ICILS) δεν κατείχαν το πλέον βασικό επίπεδο επάρκειας στις ψηφιακές δεξιότητες
το ένα τέταρτο των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος δεν διαθέτουν πρόσβαση σε υπολογιστές και σε ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο, με αποκλίσεις στο σύνολο της ΕΕ ανάλογα με το εισόδημα του νοικοκυριού (Eurostat, 2019)

Η πανδημία έχει επιταχύνει την υφιστάμενη τάση μετάβασης προς την επιγραμμική και την υβριδική μάθηση.

Η μεταβολή αυτή έφερε στο προσκήνιο νέες και καινοτόμους μεθόδους που μπορούν να εφαρμόσουν οι σπουδαστές και το εκπαιδευτικό προσωπικό για να οργανώσουν τις μαθησιακές και διδακτικές δραστηριότητές τους και να συνεργαστούν με διαδραστικότητα και μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα και ευελιξία μέσω του διαδικτύου.

Οι αλλαγές αυτές απαιτούν μεγάλη και συντονισμένη προσπάθεια από την ΕΕ ώστε να στηρίξει τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που έχουν εντοπιστεί και οξύνθηκαν από την πανδημία της νόσου COVID-19, και παράλληλα για να αρθρώσει ένα μακροπρόθεσμο όραμα σχετικά με τη μελλοντική πορεία της ευρωπαϊκής ψηφιακής εκπαίδευσης.

Πολιτικό πλαίσιο

Την ανάγκη για ένα νέο σχέδιο δράσης, με βάση το πρώτο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2018-2020) διατύπωσε στις πολιτικές κατευθύνσεις που ανακοίνωσε η πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, τον Ιούλιο του 2019.

Το ανανεωμένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση συμβάλλει στην προτεραιότητα της Επιτροπής «Μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή» και στο μέσο Next Generation EU. Επίσης, στηρίζει τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που αποσκοπεί στη δημιουργία μιας πιο πράσινης, πιο ψηφιακής και πιο ανθεκτικής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση αποτελεί βασικό παράγοντα για την υλοποίηση του οράματος με στόχο τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025. Συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη, τουσχεδίου δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και της «Ψηφιακής Πυξίδας 2030: η ευρωπαϊκή προσέγγιση για την ψηφιακή δεκαετία».

Ανοικτή δημόσια διαβούλευση

Από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2020 η Επιτροπή οργάνωσε μια ανοιχτή δημόσια διαβούλευση για να αφουγκραστεί τις απόψεις και τις εμπειρίες όλων των πολιτών, των φορέων και των οργανώσεων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, τη συνδεόμενη μετάβαση στην εξ αποστάσεως και τη διαδικτυακή μάθηση και στο όραμά τους για το μέλλον της ψηφιακής εκπαίδευσης στην Ευρώπη.

Από τη δημόσια διαβούλευση προέκυψαν τα εξής:

πριν από την κρίση σχεδόν το 60 % των ερωτηθέντων δεν είχαν κάνει χρήση της εξ αποστάσεως και της διαδικτυακής μάθησης
το 95 % θεωρούν ότι η πανδημία της COVID-19 αποτελεί σημείο καμπής για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η τεχνολογία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης
οι ερωτηθέντες εξέφρασαν την άποψη ότι οι διαδικτυακοί πόροι και το περιεχόμενό τους πρέπει να γίνουν καταλληλότεροι, περισσότερο διαδραστικοί και εύχρηστοι και να μην εξαρτώνται από τις οικονομικές δυνατότητες της κάθε τοπικής αρχής
πάνω από το 60 % αισθάνονται ότι οι ψηφιακές τους δυνατότητες βελτιώθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώ πάνω από το 50 % των ερωτηθέντων επιθυμούν να τις αναπτύξουν περαιτέρω

Με συνολικά περισσότερες από 2.700 απαντήσεις από 60 χώρες και 127 υποβληθέντα έγγραφα θέσης, η διαβούλευση συνέβαλε στην τεκμηρίωση της πρότασης της Επιτροπής για ένα ανανεωμένο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση, το οποίο εγκρίθηκε από το Σώμα των Επιτρόπων στις 30 Σεπτεμβρίου 2020.

Περιεχόμενο του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση

Το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους δράσεις για την περίοδο 2021-2027:

Προτεραιότητα 1: Προώθηση της ανάπτυξης ενός οικοσυστήματος ψηφιακής εκπαίδευσης υψηλών επιδόσεων

Δράση 1: Στρατηγικός διάλογος με τα κράτη μέλη σχετικά με τους καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχή ψηφιακή εκπαίδευση
Δράση 2: Πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μικτή μάθηση για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Δράση 3: Ευρωπαϊκό πλαίσιο για το ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο
Δράση 4: Συνδεσιμότητα και ψηφιακός εξοπλισμός για την εκπαίδευση
Δράση 5: Σχέδια ψηφιακού μετασχηματισμού για ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης
Δράση 6: Τεχνητή νοημοσύνη και χρήση δεδομένων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση

Προτεραιότητα 2: Ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό

Δράση 7: Κατάρτιση κοινών κατευθυντήριων γραμμών για τους εκπαιδευτικούς και το εκπαιδευτικό προσωπικό με στόχο την προώθηση του ψηφιακού γραμματισμού και την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης μέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης
Δράση 8: επικαιροποίηση του ευρωπαϊκού πλαισίου ψηφιακών ικανοτήτων ώστε να συμπεριληφθούν η τεχνητή νοημοσύνη και οι σχετικές με τα δεδομένα δεξιότητες
Δράση 9: Ευρωπαϊκό πιστοποιητικό ψηφιακών δεξιοτήτων (EDSC)
Δράση 10: Πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της παροχής ψηφιακών δεξιοτήτων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση.
Δράση 11: Συλλογή διακρατικών δεδομένων σχετικά με τις ψηφιακές δεξιότητες των σπουδαστών και καθιέρωση στόχου για την ψηφιακή ικανότητά τους στο επίπεδο της ΕΕ
Δράση 12: Περίδοι πρακτικής άσκησης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Ψηφιακή ευκαιρία»
Δράση 13: Συμμετοχή των γυναικών στις θετικές επιστήμες, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά
Κόμβος Ψηφιακής Εκπαίδευσης

Κόμβος Ψηφιακής Εκπαίδευσης

Για να στηρίξει και τις δύο προτεραιότητες η Επιτροπή θα συστήσει έναν κόμβο ψηφιακής εκπαίδευσης, έτσι ώστε να ενισχύσει τη συνεργασία και την ανταλλαγή ιδεών στην ψηφιακή εκπαίδευση στο επίπεδο της ΕΕ.

Πρώτο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση

Το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση (2021-2027) βασίζεται στο πρώτο σχέδιο για την ψηφιακή εκπαίδευση (2018-2020), το οποίο είχε τις ακόλουθες προτεραιότητες:

καλύτερη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στη διδασκαλία και τη μάθηση
ανάπτυξη των ψηφιακών ικανοτήτων και δεξιοτήτων
βελτίωση της εκπαίδευσης μέσω της βελτίωσης της ανάλυσης δεδομένων και των προβλέψεων

Επικοινωνία

Το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση συντονίζεται από τη Μονάδα Ψηφιακής Εκπαίδευσης της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, Πολιτισμού Νεολαίας και Αθλητισμού (ΓΔ EAC).

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση μπορείτε να μας γράψετε στη διεύθυνση
EAC-DIGITALEDUCATION@ec.europa.eu.

Για τα τελευταία νέα και εξελίξεις σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση και τις επιμέρους δράσεις του ακολουθήστε μας στο Twitter @EUDigitalEdu.